हेर्ने कथा हेरेपछि

सामाजिक संजाल फेसबुकमा ढाँटिएर कालो चस्मा लगाएको फोटो पोष्ट गरेपछि मेरा नजर घुमे युट्यूब तिर । आइतबारको दिन यस्तै यस्तै गरेर दिमाग र मनलाई शान्त राख्ने कोशिस मेरो रहन्छ ।

यसो त बिदेशमा आइतबार र शुक्रबार भन्ने कम हुन्छ यदी, म जस्तो घन्टा हान्ने व्यक्ति हो भने । यसरी बुझौं यस पल्ट मौका मिल्यो । भन्ने गरिन्छ, बिदेशमा मौका मिल्नासाथ रमाईलो गरिहाल्ने हो, खानपिन गरिहाल्ने हो अनि मज्जाले सुत्ने पनि हो । नमिल्दा काममा कुदि हाल्ने हो ।

यस्तै यस्तै मौका मिल्दा म फिल्म हेर्छु, फिल्म हेर्दा राजनीति र केही संघर्षका कथा भएका फिल्महरु हेर्छु । प्रेम गरेर बिवाह गरेको भएपनि प्रेमको कथा भएका फिल्महरु म त्यत्ति हेर्दिन् । युट्यूबमा संचारकर्मी बिद्या चापागाइँको हेर्ने कथामा समावेश हुने, प्राय हेर्ने कथा म हेर्न कोशिस गर्छु । यस पल्ट स्याङजा वालिङका मिम लुइँटेलको संघर्षको कथा हेरेँ ।

संचारकर्मीले भिमको कथा शिर्षकमा न्याय गरेको जस्तो मलाई लागेन् । यदी म भएको भए, त्यो कार्यक्रमको शिर्षक भिमको भिष्मप्रतिज्ञा भनेर राख्थेँ होला । खैर यो शिर्षकतिर नजाऔं । संचारकर्मी बिद्या चापगाइँको प्रस्तुती र शब्द चयन गजबका हुन्छन् । म उहाँको सृजनशिलता तारिख गर्न चाहन्छु । साचिकै भन्नु हुन्छ भने भिमको भिष्मप्रतिज्ञा कथाले यति बेला देशको समग्र परिवेश बोलेको छ । व्यक्तिको सोच, राज्य र देशको परिवेशको चित्रण गरेको छ ।

यदी यो कथा देशका नेता भनिनेहरुले हेर्थे भने सायद उनिहरुको लोभ र मोहको भाँडो भरिएको अनुभूति हुन्थ्यो होला । भिम नेपाली सेनाको जागिर छोडेर तमसुकका कागजमा लेखिएको ऋण तिर्न अबर लागे । परिवारको केही बोझ र केही थान ऋणको भारी बिसाएपछि केही समय मेहेनत गरेर उनि देशको मायाले स्वदेश फर्किए । देशमा केही गर्ने अठोट पाले ।

भिमको भिष्मप्रतिज्ञा स्वरुप उनले गाउँमै बङगुर पाल्ने सोच बनाए । उनको सोचमा समयको गतिसँगै केही सप्ठ्यारा र अप्ठ्यारा दुवै आए । उनले कहिल्यै हार मानेका रहेनछन् । उनले कार्यक्रम प्रस्तोतासँग जुन शैलीमा प्रस्तुत भएका छन्, उनि कम्जोर पटक्कै देखिन्न् ।

हाम्रो जस्तो मुलुकमा राज्य निरिह छ । कृषिका नाममा हुने सहयोग र चन्दा र अनुदान माफियाको हातमा पुग्छ । भनिन्छ कर्मचारीको मिलेमतोमा अनुदान नामधारी कृषकको खल्तीमा पुग्छ । भिमको ब्यवसाय यात्रामा पनि बङगुरलाई रोग लाग्यो उनका सयौं बङगुर मरे । भर्खर आशाको दियो बलिरहेको थियो । भर्खर सपनाहरुले पालुवा हाल्दै थिए, भर्खर पैसामा बिक्ने समाज र आफन्तका अगाडि केही गर्छु भन्ने हिम्मते हाँगा हाल्दै थियो तर रोगले मरेका बङगुरसँगै तिर आशा र भरोसामा तुसारापात भयो, मरेका बङगुरसँगै ति सपना खाल्डोमा हालेको अनुभूति भयो । तर हिम्मत उचो राखिरहेका छन्, भिम ।

राज्यको सहयोग सायद उनले पाएनन् । आड र भरोसा दिने श्रीमति बाहेक सबै उनका पराई भए । बङगुर छुनु हुन्न्, बङगुर छोए बिटुलो भइन्छ भन्ने हाम्रो समाजमा उनि अहिले एक्लो भएका रहेछन् । बङगुर पालेको मान्छेले लास छुनुहुन्न भनेर भिममाथी आरोप लगाइयो । आमाले समेत दशैमा टिका लगाउँदा तैँले बङगुर पालन छोडेस भनेर आर्शिवाद दिनुभयो । यसैले यत्रो संघर्ष र मेहेनत गर्ने अदभूत क्षमता भएका भिम यतीबेला एक्लो भएका छन् ।

भन्छन्, आरिस गर्ने समाज, सहयोग नगर्ने राज्य, छोइछिटो गर्ने प्रवृतिका बिरुद्धमा यदी मैले टन्न पैसा कमाएको हुन्थेँ भने सायद मप्रति समाजले हेर्ने दृष्टिकोण परिर्वतन हुने थियो होला । हो हाम्रो समाज यस्तै छ, पैसा भएकालाई भगवान मान्छ, श्रम गर्ने, महेनती र सृजनशिलहरु प्रति समाजले हेर्ने दृष्टिकोण सायद गलत छ । उनका भनाईमा केही दम छ । समाज र राज्यको यस्तै दृष्टिकोण र सोचको शैलीले देशमा केही गर्छु भन्ने युवाहरु नअडिएको पनि हुनु पर्दछ ।

साउदी कतारमा दश बिस हजारमा श्रम बेचिरहेकाहरुलाई रोजगारी दिने, देशमै उद्यमशिल बन्ने अनि स्वाभिमानका साथ आफ्नो माटोको सुगन्धमा बाँच्ने उनको भिष्मप्रतिज्ञालाई मैले समाल गर्दछु । भिम भन्छन्, घर खेत र परिवारको लालन पालनमा मात्रै म अल्झिएको भए सायद म सुखी जीवनयापन गरेको हुने थिएँ । अरुलाई पनि देशमै श्रम गरेर खाने बनाउँछु भन्दा यो अवस्थामा छु ।

भिमका आखाँ धेरै पल्ट रसाए, उनको संघर्षको कथा हेर्दा मेरा आँखा पनि रसाए । भिडियो छायाङकनका क्रममा भिम भन्दै थिए, सबै हुने खाने पैसाको पछाडी दौडिने रहेछन् । कुनै बेला मलाई भेट्न समय माग्दा म सँग समय थिएन्, अहिले मैले कसैलाई भेट्छु भन्दा मलाई समय दिँदैनन् ।

भिम जस्तै देशमै केही गर्छु, यो देशमा सुन फलाउँछु भन्दा सहयोग गर्ने राज्य संरचना हाम्रो देशमा कहिले बन्ला ? माफिया र तस्करहरुले सुन भित्राउने मेरो देशमा देशमै केही गर्छु भन्ने भिम जस्ता जोशिला, जाँगरिला युवा पनि भित्राउन मेरो देशको राजनीतिलाई सोच्ने समय कहिले मिल्ला ?